په افغانستان کی د غالیو صنعت

په افغانستان کې  د غالیو بازار ، ګواښونه او فرصتونه 

د غالیو صنعت د افغانستان له دودیزو صنعتونو څخه دی، په هیواد کې د کلونو جګړو سره سره د غالیو اوبدلو مهارت او کاری ځواک اوس هم په افغانستان کې په موثره توګه شته. د غالیو سکټور د هیواد په سوداګرۍ کې یو مهم رول لوبولای شی او د صادراتو زیاتوالی لپاره یو مهم تولید بلل کیږی. د غالیو صنعت د سوداګرو تر څنګ د کلیوالو (په ځانګړی توګه ښځو) لپاره هم د عاید یوه ښه سرچینه ګڼل کیږی.

افغانستان د باکیفیته لاسی غالیو یو مخکښ هیواد دی. غالۍ د افغانستان د صادراتو تر ټولو لوی رقم ګڼل کیږی چې په ۲۰۰۵ کال کې ۱۴۰ میلیون ډالر ته رسیده، ددغه تولید ۹۰٪ پاکستان ته پلورل کیږی چې بیا د هغه ځای څخه په پرچون او عمده توګه په نړیوال مارکیټونو کې خرڅیږی. د غالیو غیچی کول او پرمینځل تقریبا په بشپړه توګه په پاکستان کې کیږی. د افغانی غالیو د تجارتی نوم پیاوړتیا لپاره اړینه ده چې غالۍ دننه په افغانستان کې غیچی او پرمینځل شی نه په پاکستان کې، د پاکستان  د غالیو صادراتو ۶۰٪ له افغانستان څخه سرچینه اخلی.

د لسیزو جګړو له امله د افغانستان د نهایی محصول تولید بیخ بنسټ له منځه ولاړ چې اکثره تولید کوونکی یې دی ته اړ کړه تر څو نیمه پای ته رسیدلی تولیدات پاکستان ته د نهایی محصول لپاره، انتقال کړٍی. د دی سکټور د ودی لپاره باید افغانستان د نهایی محصول د تولید وړتیا ولری. په مزار کې د نهایی تولید یوه فابریکه پرانیستل شوی ده خو یوه فابریکه نشی کولای په زیاته پیمانه غالۍ د صادراتو لپاره تولید کړی. د غالیو سکټور مخی ته بل چیلینج د اومه موادو عرضه ده، د کورنی مالوچو (پنبو) او د نورور اومه موادو د سرچینو د خرابوالی له امله په اوسط توګه ددغه سکټور ۵۳٪ اومه مواد واردیږی ( په ځانګړی توګه له پاکستان څخه). د باکیفیت مناسب او پر وخت موادو (پنبه، تار) موندل، یوه بله ستونزه ګڼل کیږی. د اومو موادو واریدول د ټرانسپورټ او ګمرک مصارف له ځانه سره لری چې پر نهایی قیمت اغیزه کوی، له بلی خوا کیفیت یې هم تر سوال لاندی دی. د غالیو سوداګر وایی چې د غالیو انتقال د هوا له لاری یو اقتصادی کار ندی ځکه هوایی کارګو ځای کم او لګښت یې زیات دی. د افغانستان تر ۹۰٪ زیات غالۍ د پاکستان له لاری نورو مارکیټونو ته صادریږی، د پاکستان له لاری حمل مصارف اوچت وړی او زیات وخت هم نیسی.د ګمرکاتو ضعیفه او بیروکراتیکه اداره د غالیو سودارګرانو او صادرکوونکو او واردکونکو لپاره بله ستونزه او چیلینج دی.

که څه هم ددغه سکټور لپار باید زیات کار وشی، د افغانستان د غالیو سکټور ښه فرصتونه لری. افغان غالۍ او منسوجات په نړیواله توګه ښه منظر لری. غالۍ په افغانستان کې یو عنعنوی لاسی تولید ګڼل کیږی، چې شتمن تاریخ او بیلابیل باکیفیته ډیزانونه هم له ځانه سره لری. افغان لاسی غالیو ته په ترجیحی توګه سره د نړۍ د غالیو غوره واردونوکو هیوادونو (د امریکا متحده ایالات او اروپا اتحادیه) له خوا د ګمرکی محصول د نه اخیستنی امتیاز هم ورکړ شوی دی.

افغانستان دا وړتیا لری چې د یوه غښتلی مارکیټینګ کمپاین سره خپل د غالیو نړیوال منظر پیاوړی کړی او هغه اندیښنی چې پدې اړه موجود دی له منځه یوسی او د افغانی غالیو لپاره لیوالتیا زیاته کړی. د دغه صنعت لپاره د اومه موادو لپاره تقاضا زیاته شوی ده او داسی وړاندی وینه شوی چې د اومه موادو تولید به دننه په هیواد کې زیات شی. لکه چې مخکی وویل شوه اکثره افغانی غالۍ په پاکستان کې غچی او پریول کیږی. پدې اړه زیاتو مرکو کې داسی ویل شوی چې اکثره غالۍ اوبدونکی دی ته ترجیح ورکوی چې، که دننه په افغانستان کې د تولید آسانتیاوی وی نو غالۍ به خپل په هیواد کې تولید کړی. که څه هم د غالیو او منسوجاتو صنعت په افغانستان کې عنعنوی او د ټیټی ټکنالوجۍ کار دی، دغه سکټور اوس کولای شی چې د نوی ماشینونو څخه خپل د تولیداتو کمیت او پلورل اوچت یوسی. د بېلګی په توګه د انټرنیټ څخه په ګټی اخیستنی سره کولای شی چې مارکیټینګ او پلورلو ته وده ورکولای شی. د کمپیوټر د CAD پروګرام په مرسته کولای شی چې بیلابیلی طرحی په موثره توګه جوړی کړی.