ستاسو د روغتیا لپاره نسخی!؟

دا درمل وخوره روغ به شی. که روغ نه شوی، نو بیا دا بل شربت د دی ټابلیټونو سره وخوره. که بیا هم روغ نشوی دا بل درمل به دی روغ کړی، دخیره. د احتیاط لپاره دا درمل هم درسره واخله که هغو نورو تاثیر و نه کړ دا به دی هرومرو روغ کړی. او که چیری د دی ټولو درملونه سره سره هم روغ نه شوی، بیرته د معاینی لپاره راشه.

نه، دا د کوم ډاکټر نسخه نه وه. بلکه دا زموږ د ښوونځۍ د یوه استاد نسخه وه. استاد ډاکټر څه چې نرس هم نه وو. خو د مهاجرت پر مهال یې د استادی تر څنګ ځانته یو کلینک هم خلاص کړی وو. ناروغان له لیری او نږدو سیمو څخه ورته راتلل. دوی به په سلاوو ناروغۍ درلودی- د فزیکی څخه نیولی تر تشویش او زرو نورو پوری. دا چې دوی استاد ته ولی راتلل، په لاملونو یې خبر نه یم. خو ګمان کوم چې د استاد فیس یو څه کم وو او په داسی سیمی کې یې کلینک درلود چې نږدی یې بل کلینک او روغتون نه وو. او بل دا چې استاد به ناروغانو ته زیاته دوا ورکول، زیات شمیر وطنوال هغه ډاکټر ډیر خوښوی چې زیاته دوا ورکوی - ناروغ ځان سره وایی دغه ډاکټر زما په تکلیف سم پوه دی او پوهیږی چې زه په ریښتیا ناروغ /ناروغه یم نو ځکه یې زیاته دوا راکړی ده. ناروغۍ به یې شاید هم په کور کې د دی قدر او ناز یو څه زیاتوه. خلکو باور درلود چې استاد ډاکټر دی، دوی بیچارګان به په مزدورۍ او زرو نورو خواریو اخته وه. پدی ډول د استاد بازار ښه ګرم وو او ښی ګټی یې وکړی. ناروغ بیچاره باندی خو همدا دواوو کوم مثبت تاثیر نه کاوه ځکه نه درمل، درمل وه او نه هم ډاکټر، ډاکټر. او همدی درملو به د هغه ناروغی لا پسی زیاتوله چې شاید د مړینی لامل یې هم کیده. نه لابراتوار او د ناروغۍ پیژندنه وه او نه هم استاد پوهیده چې دا دوا د همدی ناروغ لپاره مناسبه ده که نه،. بس فکر یې پدی کې وو چې څرنګه ګټه وکړی.

څه مو سر خورم، اصل مطلب ته به راشم. اوس راته هغه ناروغ د افغانستان ملت په شان ښکاری. زموږ هیواد چې په بیلابیلو ناروغیو - بی سوادی، بی وزلی، بی اتفاقی، بنسټپالی، او زیات شمیر ساری ناروغۍ چې د ګاونډی او نورو هیوادونو له خوا د هغوی د غلامانو په واسطه هیواد ته راویستل شوی او کیږی- اخته دی. دی ناروغ او خوار ملت ته هم بیلابیلی نسخی- د پرچمیانو او خلقیانو نسخه، د مجاهدینو نسخه، پسی د طالبانو او بیا د امریکایانو نسخی- ورکړل شوی. 

خلک د اوسنی دولت څخه پزی ته رسیدلی نو ځکه داسی ښکاری چې ځینی وطنوال د طالبانو او یا هم د حکمتیار په راتګ سره خوشالی څرګندوی او یا هم وایی چې تر دی دوران خو د طالبانو هغی دا ښه وو. دا نو پدی مانا ده چې موږ د تاریخ او د خپل تیرو څخه هیڅ عبرت نه اخلو او پدی توګه په آسانی سره خطا ایستل کیږو او هر څوک چې وغواړی موږ چپه او راسته رقصولای شی.

خو اصل خبره دا ده چې دا ټولی نسخی د هیواد د روغتیا لپاره نه وه بلکی موخی یې نوری وی او دی.   ملت باید په دی خطا نه ایستل شی چې فلانه قاتل له فلانه څخه غوره دی. ټوله خودخواه دی او خپل ازمیښت یې هم ورکړی. یوه هم د هیواد لپاره ښه کار و نه کړ او په وړاندی یې هیواد داسی خراپ کړ چې جوړول به یې نسلونه وخت ونیسی. او له بده مرغه همدغه قاتلان او د هیواد ویجاړونکی اوس هم واکمن دی او ورځ تر بلی یې خیټی او جیبونه پړسیږی. دوی د هیواد د پرمختګ پر وړاندی خنډونه دی که دوی همداسی واکمن پاته شی نو دا به احمقتوب وی چې له دوی څخه کومه ښه تمه ولرو.

۱۹۴۲ کال، د دویمی نړیوالی جګړی پر مهال، کله چې جاپانیانو په آسیا کې د یوه هیواد پسی بل هیواد نیوی او هند ته یې ځان نږدی کړی وو، ګاندی داسی وویل: که فکر وکړو چې حمله کوونکی هیواد به ګټونکی وی، دا احمقتوب دی. هغوی که بریالی شی دا مانا چې د دوی وحشت او د خرابی وسایل زیات وه نه دا چې دوی پر سمه وه. جاپان به هند د بریتانیی له باره خلاص کړی خو د هغه پر ځای به یې خپل تر واک لاندی راوړی. زما دریځ تل دا دی: موږ باید د بریتانیی څخه د هند د خپلواکولو لپاره د کوم بل زبرځواک څخه مرسته و نه غواړو. 

بس په همدغی خبری زموږ وطنوال سم نه دی پوهیدلی او ښایی چې همدا یې لامل وی چې د نوی رژیمونو د راتګ سره هیلی څرګندوی او وروسته چې په عمل کې څه و نه وینی بیا هیلی یې په نهیلۍ بدلیږی. ګاندی پوه وو چې بریتانیه وی که جاپان او یا هم که داسی داخلی دولت چې د بهر په مرسته او ملاتړ راغلی وی هغه د هیواد د خلکو په ګټه نه دی بلکه د ملاتړ هیواد د پالیسیو استازی دی نه د خلکو. نو د خلکو کوم خاص غم هم ورسره نه وی. ګاندی د بهر هیوادونو سره غوښتل همکاره و اوسی او هغوی ته په خپل هیواد کې هرکلی و وایی او د هغوی د تجربو او تخنیک څخه ګټه واخلی. خو موخه یې دا وه چې د هیواد چاری یې باید د هغه د خلکو له خوا اداره شی نه د بهرنی هیواد او یا هم لاسپوڅی دولت او یا هم د خودخواه او فاسدینو وطنوالو له خوا، نو ځکه یې هر ګام په ډیر ځیرتیا او هوښیارۍ اوچتاوه. 

کله به له تیرو څه زده کړو!